Zavičajni
muzej, kao institucija za zaštitu pokretnog kulturnog blaga osnovan
je 1978.godine. Po osnivanju institucije radi pod nazivom Zavičajne
muzejske zbirke sa dva izvršioca, arheolog Marin Brmbolić i radnik
u tehničkoj službi Miroslav Matić.
Postavljanjem izložbe sa temom iz Zavičajne
istorije 13. oktobra 1978.godine zvanično je otpočeo stručni rad novoosnovane
institucije u zaštiti.
Prema usvojenoj koncepciji, zbirka je imala
četiri odelenja: arheološko, istorijsko, etnografsko i odelenje istorije
umetnosti. Tačno posle godinu dana,13. oktobra 1979.g. postavljena
je i arheološka izložba sa delom materijala narodne privrede iz etnografskog
odelenja.
Izloženi materijal predstavlja neprekidni
život i boravak ljudi na paraćinskoj opštini od praistorijskog doba
7000 g.p.n.e. preko antike i srednjeg veka, do narodnog stvaralaštva
u XIX i XX veku.
Prvi arheološki radovi na teritoriji paraćinske
opštine izvršeni su 1975.g. tj. pre osnovanja Muzejske zbirke. Dolaskom
arheologa Marina Brmbolića u Paraćin u ondašnji SIZ kulture, tada je
i izvršeno iskopavanje u saradnji sa Regionalnim zavodom iz Kragujevca.
Odmah po osnivanju za rad i smeštaj nove
institucije u zaštiti, dodeljena je zgrada u ulici Maksima Gorkog,
sada Tome Živanovića br.17. Na ovoj lokaciji sadašnji Zavičajni muzej
je radio i radi i danas.
Od 1990.g. Odlukom Skupštine opštine Paraćin
Muzejska zbirka postaje Zavičajni muzej sa prvobitnom nadležnošću za
teritoriju opštine Paraćin. U Muzeju radi šest izvršioca različitih
stručnih profila. Tokom 2003.godine u Muzeju je radno proslavljeno
25 godina postojanja. Umesto javnih slavlja, u Muzeju je nabavkom razne
tehničke i stručne opreme ojačan stručni rad. Pored saradnje sa srodnim
ustanovama, Muzej je donošenjem raznih tematskih izložbi imao saradnju
sa odelenjima kulture pri ambasadma Kine, Rusije, Meksika i Francuske.
Vrhunac stručne uspešnosti u Zavičajnom
muzeju je osnivanje Arheološke radionice u saradnji sa Zavičajnim muzejomiz
Jagodine i Arheološkim institutom pri Srpskoj akademiji nauka - Beograd.
Cilj i zadatak ovakve saradnje je istraživanje arheoloških lokaliteta
Srednjeg Pomoravlja.
Pored Arheološke radionice, u toku 2004.g.
u saradnji sa Republičkim i Regionalnim zavodom iz Beograda i Kragujevca
i Zavičajnog muzeja iz Paraćina, nastaviće se ranije započeti arheološki
i konzervatorski radovi na poznatom arheološkom lokalitetu Petrus na
Čokoćem brdu iznad sela Popovca.
Radove finansiraju Skupština opštine Paraćin,
Ministarstvo za kulturu i Fabrika cementa ''Novi Popovac''.
Uporedo sa arheološkim i ostala odelenja
Muzeja - istorijsko, etnografsko i paložeontološko dali su svoj doprinos
dvadesetpetogodišnjem radu našeg Muzeja.
